Stres i nerwy stają na naszej drodze każdego dnia. Mogą być skutkiem nagłego, nieoczekiwanego wydarzenia – wtedy stres jest naturalną reakcją naszego organizmu. Gorzej, jeżeli stres towarzyszy nam permanentnie – np. w wyniku wymagającej pracy, obowiązków, presji otoczenia czy nawet taki będący efektem naszych myśli i niezdrowego “nakręcania się”. Życie w stresie prowadzi do rozregulowania naszego organizmu, przemęczenia, wyczerpania, a w efekcie także do rozwijania się wielu chorób i dolegliwości. Jak więc radzić sobie w sytuacjach stresowych? Jak się szybko uspokoić? Znamy na to kilka sprawdzonych sposobów!
Najważniejszy jest oddech – kilka głębokich wdechów naprawdę może zdziałać cuda. Dodatkowo, aby szybko się uspokoić w stresujących sytuacjach możesz wypić szklankę wody, na chwilę zmienić otoczenie, pomyśleć o czymś przyjemnym lub ewentualnie zjeść coś słodkiego. Z tego artykułu dowiesz się, w jaki sposób to działa i dlaczego warto stosować te metody w stresujących sytuacjach.
Czym jest stres?
Jedna z wielu definicji stresu, mówi o tym, że jest to po prostu reakcja organizmu na wydarzenia, sytuacje i bodźce, które zakłócają jego równowagę, obciążają lub wykraczają poza nasze zdolności radzenia sobie z nimi. Takie wydarzenia nazywane są stresorami.
Stresory
Istnieją stresory fizyczne np. hałas, choroby, katastrofy i społeczne, takie jak utrata pracy, ciąża, problemy rodzinne. Ponadto stresory możemy rozróżnić pod względem siły ich oddziaływania. Najsłabsze to tzw. zwykłe, codzienne utrapienia – spóźnienie, konflikt z przełożonym, stłuczony talerz. Średnie stresory mają już poważniejszy charakter i związane są często np. z ważnymi zmianami w życiu, takimi jak np. ślub, nowy członek rodziny czy zmiana pracy. Stresory o największej sile to tzw. stresory katastrofalne, które oddziaływają na całe grupy ludzi w często bardzo dramatyczny sposób. Zaliczamy do nich np. katastrofy naturalne, wojny czy zamachy terrorystyczne.
Oczywiście stres nie musi mieć tylko negatywnego charakteru. Często stres wywołują w nas także pozytywne i przyjemne wydarzenia takie jak randka, awans, ślub czy wystąpienie publiczne. Dlatego też istotą stresu nie jest pojawienie się nieoczekiwanego zdarzenia, a nasza konieczność zaadaptowania się i przystosowania do nowo powstałej sytuacji. Im więcej wysiłku musimy włożyć do przystosowania się i odzyskania równowagi, tym potencjalnie jesteśmy narażeni na większy stres.
W medycynie stres nazywany jest również zaburzeniem homeostazy, czyli równowagi naszego organizmu, którego czynniki mogą być zarówno psychologiczne jak i fizyczne i są to między innymi czynniki fizjologiczne, umysłowe, anatomiczne lub fizyczne.
Stres naszych pra-, pra-, pra-, pra przodków
Stres towarzyszył nam od zarania dziejów. I tysiące lat temu zdecydowanie bardziej służył człowiekowi, niż w czasach obecnych. Dziś jesteśmy narażeni na działanie stresu praktycznie przez cały czas i mamy poważny problem z tym, żeby go w zdrowy sposób rozładować. To prowadzi do wyczerpania, gorszego funkcjonowania i większej podatności na choroby.
Dawniej stres wyostrzał zmysły, pogłębiał oddech i przyspieszał bicie serca. Był sygnałem dla naszego ciała: walcz albo uciekaj. Nasi pra przodkowie mieli zupełnie inne zmartwienia niż my, a sytuacje stresowe to były dla nich np. spotkania z groźnymi zwierzętami czy walka na śmierć i życie. W takich sytuacjach pełna i natychmiastowa mobilizacja organizmu do pracy na najwyższych obrotach mogła decydować o przeżyciu. Taki stan pomagał w walce lub ucieczce – stres dodawał energii i mobilizował cały organizm do zmierzenia się z wyzwaniem.
Reakcje organizmu na stres
Przyjrzyjmy się bliżej reakcji naszego organizmu na nagłe i nieoczekiwane sytuacje stresowe. Ten rodzaj stresu często wiąże się ze zwiększonym napięciem i lękiem. Krótkotrwały stres może prowadzić do:
- wzrostu ciśnienia krwi
- wzrostu tętna
- rozszerzenia źrenic
- wzrostu poziomu glukozy we krwi
- przyspieszonego oddechu
- przyspieszonej akcji serca
- spowolnienia metabolizmu
- suchości w ustach
- napięcia mięśni
- nadmiernego pocenia się
Jak się szybko uspokoić?
W sytuacjach stresowych warto wykorzystać kilka sprawdzonych metod, dzięki którym obniżymy poziom adrenaliny i kortyzolu w naszym organizmie, zwiększymy przepływ tlenu przez nasze ciało, uregulujemy oddech oraz przywrócimy harmonię i równowagę. I chociaż część z podanych przez nas sposobów wydaje się błaha i banalna, to właśnie one są zazwyczaj najskuteczniejsze i realnie mogą pomóc nam poradzić sobie podczas ataków paniki czy stresu.
Weź głęboki oddech
Świadomy oddech, prosto z przepony, dotlenia organizm, obniża ciśnienie krwi i pomaga radzić sobie z emocjami. Kilka głębokich wdechów, które wykonamy z pełną uważnością może być naprawdę zbawienne w stresowych sytuacjach. Istnieje nawet metoda, która obiecuje spokój w mniej niż 1 minutę. Jej zasady są proste: wystarczy zamknąć oczy i wziąć głęboki oddech nosem. Wdech powinien trwać ok. 6 sekund, a następnie należy wypuścić powietrze ustami (wydech również trwa 6 sekund). Ćwiczenie to należy powtórzyć kilkakrotnie, aż do uzyskania oczekiwanych rezultatów.
Policz do 10
Brzmi banalnie, prawda? Ale skupienie uwagi na matematycznych równaniach i prostych zasadach, pozwoli nam na chwilę odciąć się od stresowej sytuacji i poprawi koncentrację.
Pomyśl o czymś przyjemnym
Czeka Cię trudny egzamin lub rozmowa z szefem (lub potencjalnym szefem)? Warto chwilę wcześniej pomyśleć o czymś naprawdę przyjemnym – o jakimś odległym, egzotycznym miejscu, ukochanej osobie, wyjątkowo szczęśliwej chwili z życia czy najpyszniejszym ciasteczku z ulubionej cukierni. Dzięki temu oderwiemy uwagę od obecnej sytuacji, nastroimy się pozytywnie, a także uwolnimy endorfiny w naszym organizmie.
Mikro aktywność fizyczna
Wiemy, że aktywność fizyczna doskonale pomaga radzić sobie ze stresem. Jednak nie polecamy wykonywać serii pompek przed ślubnym kobiercem. W stresowych sytuacjach pomoże nawet mikro aktywność fizyczna, a konkretnie jakikolwiek, nawet nietypowy ruch naszego ciała. Strzepnięcie rąk jest tego doskonałym przykładem. Możesz stanąć na jednej nodze albo chwilę się porozciągać (w miarę możliwości). Każdy ruch sprawi, że nasz umysł skupi się właśnie na nim, a w organizmie uwolnią się endorfiny.
Napij się wody
Już kilka małych łyków, najlepiej schłodzonej i niegazowanej wody, pomoże rozluźnić mięśnie przełyku i pozbyć się tzw. kulki w gardle oraz nieprzyjemnego uczucia ściśnięcia w żołądku.
Zjedz coś słodkiego
Oczywiście nie mamy tu na myśli szkodliwego zajadania emocji! Chodzi bardziej o to, że w wyjątkowych sytuacjach kęs batonika, czy kostka czekolady pomogą uwolnić dopaminę, czyli naturalny hormon szczęścia. Dzięki temu poczujemy się spokojniejsi, wyciszeni i szczęśliwsi.
Zmień otoczenie
Jeżeli masz taką możliwość, w sytuacji stresowej warto chociaż na chwilę zmienić otoczenie. Najlepiej oczywiście wyjść na świeże powietrze, czy krótki spacer, ale już przejście do innego pomieszczenia, może pomóc nam ochłonąć i poradzić sobie z zaistniałą sytuacją.
Podsumowanie
Szybkie reagowanie na sytuacje stresowe może być wbrew pozorom zbawienne w skutkach. Dzięki temu na bieżąco pozbywamy się nadmiaru stresu i negatywnych bodźców z organizmu, przez co nie kumulujemy w sobie tych złych emocji. Przywracając natychmiast harmonię i równowagę w naszym organizmie przyczyniamy się do zapobiegania powstawaniu wielu chorób i dolegliwości związanych z nadmiarem stresu i przytłoczeniem. Szybciej też osiągamy spokój i możemy znów cieszyć się życiem.
Warto pamiętać również o tym, że doskonałymi metodami na radzenie sobie z przewlekłym stresem może być joga, medytacja, aromaterapia, a także aromatyczna kąpiel czy lektura ulubionej książki.